دستورالعمل دریافت، پالایش، ویرایش، کدگذاری و الصاق اطلاعیه‌ها به پرونده‌های مالیاتی
هدف:هدف از اين دستورالعمل تبيين فرآيند دريافت، پالايش و الصاق اطلاعات مالياتي به پرونده‌هاي مالياتي و نيز پيگيري و نظارت بر بهره‌برداري از اطلاعات مذکور در امر رسيدگي به پرونده‌ها، توسط ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مي‌باشد.دامنه کاربرد:دامنه کاربرد دستورالعمل معطوف به کليه اطلاعات مالياتي واصله به سازمان امور مالياتي کشور در اجراي مقررات موضوع ماده (169)مکرر قانون مالياتهاي مستقيم و ماده (120) قانون برنامه پنجم توسعه کشور و همچنين اطلاعات دريافتي در اجراي مقررات مواد (169) و (169) مکرر اصلاحيه مورخ 31/04/1394 قانون مالياتهاي مستقيم و ساير منابع مي‌باشد.تعاريف:
– پايگاه اطلاعات مالياتي: پايگاه اطلاعات هويتي، عملکردي و دارايي مؤديان مالياتي است که به صورت متمرکز توسط مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان ايجاد گرديده و اطلاعات مالياتي موجود در آن از طريق سامانه‌هاي اطلاعاتي و فرآيندي مربوط در اختيار ادارات امورمالياتي قرار مي‌گيرد.
– سامانه‌هاي اطلاعاتي: سامانه‌هايي هستند که اطلاعات مالياتي برون سازماني موجود در پايگاه اطلاعات مالياتي از طريق آنها در دسترس کليه مأمورين مالياتي قرار مي‌گيرد.
– سامانه‌هاي فرآيندي: سامانه‌هاي اشخاص حقوقي، مشاغل و سامانه يکپارچه مالياتي (ITS) که فرآيندهاي مالياتي مؤديان را پشتيباني سيستمي مي‌نمايند.
– اطلاعات مالياتي: داده‌هاي اطلاعاتي که مي‌توانند در امر شناسايي موديان مالياتي و درآمد آنها موثر باشند و به صورت کاغذي يا الکترونيکي از طريق منابع برون يا درون سازماني دريافت مي‌شوند.
– مصرف کننده نهائي: شخص حقيقي است که کالا و خدمات را متناسب با نياز خود براي مصارف شخصي خريداري کند و از آن براي عرضه کالاها و خدمات به ديگران استفاده ننمايد.
– اطلاعات فاقد بار مالياتي: داده‌هاي اطلاعاتي که پس از بررسي‌ها و پيگيري‌هاي لازم مشخص گرديده مربوط به مصرف کنندگان نهائي بوده و يا به لحاظ مالياتي مشمول هيچ يک از مقررات وصول ماليات و جرائم متعلقه نمي‌باشد.- پالايش: فرآيند بررسي، تفکيک و سالم سازي اطلاعات دريافتي مي‌باشد به نحوي که در انتهاي اين فرآيند، اطلاعيه‌ها يا قابليت الصاق به پرونده‌هاي مالياتي موجود را داشته باشند و يا موجب تشکيل پرونده‌هاي جديد شده و در امر رسيدگي مالياتي آن پرونده‌ها مورد استفاده قرار گيرند و يا به عنوان اطلاعات فاقد بار مالياتي شناسايي شوند.
– ويرايش: اصلاح و تکميل اطلاعات واصله از طريق ارسال کننده اطلاعات يا توسط ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي حسب مورد.
– الصاق اطلاعات: اتصال اطلاعات مالياتي به پرونده‌هاي مالياتي از طريق سامانه‌هاي اطلاعاتي با توجه به مشخصات هويتي اطلاعات و پرونده‌ها
– کدگذاري اطلاعات: درج کدهاي شش رقمي مخصوص ادارات کل بر روي اطلاعات دريافتي، به منظور مشخص نمودن اداره کل مسئول براي پيگيري و بهره‌برداري از اطلاعات
– انباره اطلاعات فاقد بار مالياتي: فضائي سيستمي ايجاد شده در سامانه‌هاي اطلاعاتمالياتي است که به منظور ذخيره اطلاعات فاقد بار مالياتي مورد استفاده
قرار مي‌گيرد.
– مؤدي طرف اول: مؤدياني هستند که فهرست معاملات خود را به سازمان امور مالياتي کشور ارسال نموده‌اند.- مؤدي طرف دوم: مؤدياني هستند که اطلاعات معاملات آنها توسط مؤدي طرف اول ارسال شده است. شرح اقدامات ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي:
1) دريافت اطلاعات
1-1) با عنايت به اينکه اطلاعات مالياتي دريافتي از منابع برون سازماني مي‌بايد داراي ساختار يکسان و هماهنگ با بانک اطلاعات طرح جامع مالياتي باشد، لذا تأکيد مي‌گردد دريافت اطلاعات به طور کلي از طريق درگاه اينترنتي سازمان و يا از طريق برقراري خطوط ارتباطي امن برخط در چارچوب بسته‌هاي اطلاعاتي مصوب صورت گيرد، مگر اينکه سازمان براي گروهي از مؤديان يا پاره‌اي از اطلاعات،استفاده از روش الکترونيکي و در قالب لوح فشرده را مجاز بداند.
1-2) در مواردي که دريافت اطلاعات مالياتي، براساس دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هاي صادره سازمان به ادارات کل امور مالياتي محول مي‌گردد، ادارات اطلاعات و خدماتمالياتي موظف به دريافت اطلاعات وفق بسته‌هاي اطلاعاتي طرح جامع مالياتي مي‌باشند.
1-3) ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي موظفند، اطلاعات الکترونيکي دريافتي در قالب لوح فشرده را که از منابع برون سازماني دريافت مي‌نمايند، پس از احراز هويت مشخصات ارسال کننده، در پايگاه اطلاعات مالياتي بارگذاري
نمايند. مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات موظف است تمهيدات لازم جهت بارگذاري اطلاعات در پايگاه اطلاعات مالياتي توسط ادارات کل امورمالياتي را فراهم نمايد به نحوي که رسيد دريافت اطلاعات توسط سامانه صادر شود. بديهي است تا قبل از ايجاد شرايط مذکور، اطلاعات دريافتي به صورت دستي براي مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات ارسال تا توسط مرکز مذکوردر پايگاه اطلاعات مالياتي سازمان بارگذاري شود.
1-4) در مواردي که ادارات کل امور مالياتي حسب مورد، نياز به اخذ يا تکميل اطلاعات براي گروهي يا تمامي پرونده‌هاي مالياتي ذيربط خود از منابع برون سازماني دارند، در صورت عدم وجود اطلاعات مذکور در سامانه‌هاي اطلاعاتي سازمان، ادارات اطلاعات و خدماتمالياتي با هماهنگي دفتر اطلاعات مالياتياز طريق اداره کل متبوع خود در خصوص اقلام اطلاعاتي مورد نياز به نحو مقتضي براي دريافت اطلاعات از منابع برون سازماني اقدام خواهند نمود. مسئوليت دريافت اطلاعات صحيح و کامل مطابق با بسته‌هاي اطلاعاتي و بارگذاري اطلاعات دريافتي در پايگاه اطلاعات مالياتي برعهده ادارات مذکور خواهد بود.
1-5) ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مي‌توانند در موارد استثناء و با مجوز دفتر اطلاعاتمالياتي نسبت به دريافت اطلاعات خارج از چارچوب بسته‌هاي اطلاعاتي به صورت فايل‌هاي الکترونيکي و يا کاغذي از منابع برون سازماني اقدام نمايند.
2) پالايش، کدگذاري، الصاق و ارسال اطلاعات مالياتي:
2-1) مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان مي‌بايد تمهيدات لازم براي کدگذاري و الصاق سيستمي اطلاعات مالياتي به پرونده‌هاي ذيربط را درخصوص اطلاعات موجود در پايگاه اطلاعات مالياتي به عمل آورد. در اجراي اين بند، اطلاعاتي قابليت الصاق سيستمي را دارند که داراي شناسه ملي، کد اقتصادي و يا کد ملي صحيح بوده و دارندگان اين شناسه‌ها و کدها در نظام مالياتي داراي پرونده مالياتي باشند. چنانچه امکان کدگذاري و الصاق سيستمي اطلاعات وجود نداشته باشد، اين بخش از اطلاعات مي‌بايستي به صورت سيستمي در اختيار مرکزکدگذاري شهر و استان تهران قرار گيرد و مرکز مذکور مکلف به کدگذاري و الصاق سيستمي اطلاعات دريافتي خواهد بود.
2-2) مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان مکلف است با استفاده از پايگاه‌هاي اطلاعاتي سازمان به صورت متمرکز و سيستمي مؤدياني که اطلاعات معاملات براي آنها ارسال شده ليکن در نظام مالياتي فاقد پرونده مي‌باشند شناسايي و با هماهنگي دفتر اطلاعات مالياتي فهرست آنها را جهت تشکيل پرونده به صورت سيستمي براي ادارات کل امور مالياتي ذيربط ارسال نمايد.
2-3) مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان موظف است امکان دسترسي مأمورينمالياتي ذيربط را حسب مورد به اطلاعات موجود در پايگاه اطلاعات مالياتي از طريق سامانه‌هاي فرآيندي و اطلاعاتي به نحوي فراهم نمايدکه کليه اطلاعات الکترونيکي دريافتي و بارگذاري شده ( اعم از کدگذاري يا الصاق شده و نشده)، قابل رهگيري و استخراج باشند.
2-4) نسبت به آن بخش از اطلاعاتي که در اجراي بند (2-1) بصورت سيستمي الصاق نشده‌اند ليکن بر اساس کدگذاري انجام شده براي ادارات کل امور مالياتي مرتبط با مؤدي طرف دوم ارسال شده است و نيز اطلاعاتي که توسط مأموران ادارات امور مالياتي به جهت عدم تعلق به پرونده مالياتي، به مخزن اطلاعات ادارات کل عودت گرديده است (تيک الصاق آنها برداشته شده است)، ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مرتبط با مؤدي طرف دوم موظفند با انجام بررسي‌هاي تکميلي و با توجه به ساير اطلاعات موجود همچون نشاني محل فعاليت مؤدي، موضوع فعاليت مندرج در اطلاعيه و غيره، پس از شناسايي دقيق مؤدي طرف دوم، نسبت به الصاق اطلاعات به پرونده مالياتي وي و يا اصلاح کدگذاري وارجاع اطلاعات به اداره کل ذيربط اقدام نمايند. در مواردي که اطلاعات موضوع اين بند متعلق به اشخاص فاقد پروندهمالياتي باشد ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي موظفند پس از بررسي‌هاي لازم ابتدا نسبت به تشکيل پرونده مالياتي موقت اقدام نموده و سپس اطلاعات را به آن الصاق نمايند. ادارات کل امور مالياتي موظفند کليه فرآيندهاي موضوع اين بند را حداکثر تا يک ماه قبل از پايان مهلت رسيدگي به انجام برسانند.واحدهاي مالياتي ذيربط موظفند اطلاعات موجود در پرونده مالياتي موقت را بررسي و در اسرع وقت نسبت به اقدامات قانوني مبني بر تبديل پرونده مالياتي به دائم، عودت به دليل عدم ارتباط يا نقص در اطلاعات، استخراج اطلاعات به عنوان فاقد بار مالياتي يا مصرف کننده نهائي و يا ساير موارد وفق مقررات حسب مورد اقدام نمايند.
2-5) ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي موظفند اطلاعات دريافتي موضوع بند 1-4 را که در چارچوب بسته‌هاي اطلاعاتي مصوب مي‌باشد بلافاصله پس از دريافت در سامانه اطلاعاتي سازمان بارگذاري نموده و همچنين اطلاعات دريافتي موضوع بند 1-5 را حداکثر تا دو ماه قبل از پايان مهلت رسيدگي، به صورت مکتوب براي ادارات امور مالياتي ذيربط ارسال نمايند. همچنين نسبت به نگهداري کليه سوابق مستندات و مدارک ارسال شده به نحوي اقدام نمايند که همواره قابليت پيگيري موضوع وجود داشته باشد.مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات موظف است تمهيدات لازم براي ارسال اطلاعاتي که فاقد چارچوب بسته‌هاي اطلاعاتي مصوب هستند را به صورت سيستمي فراهم نمايد.2-6) کارشناسان ارشد مالياتي ذيربط در اداره اطلاعات و خدمات مالياتي مکلفند اطلاعاتي را که توسط ادارات امور مالياتي به عنوان اطلاعات فاقد بار مالياتي اعلام شده است و يا در طي فرآيند پالايش توسط ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي به عنوان اطلاعات فاقد بارمالياتي مشخص شده‌اند را از ساير اطلاعات موجود تفکيک و به انباره اطلاعات فاقد بارمالياتي منتقل نمايند. اين فرآيند پس از تائيد رئيس گروه مالياتي ذيربط در اداره اطلاعات و خدمات مالياتي صورت خواهد گرفت. دادستاني انتظامي مالياتي و دفتر مرکزي حراست امکان دسترسي بر انباره مذکور و نظارت بر آن را خواهند داشت.
3) ويرايش اطلاعات مالياتي
3-1) مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان بايستي قابليت لازم در سامانه‌هاي فرآيندي و اطلاعاتي سازمان را به نحوي فراهم نمايد که آن بخش از اطلاعاتي که در اجراي بند (2-3) امکان الصاق سيستمي آنها به پرونده‌هاي مالياتي و يا قابليت تشکيل پرونده مالياتي جديد براي آنها وجود نداشته باشد، توسط ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مرتبط با مؤدي طرف دوم و از طريق سامانه‌هاي مذکور به نحو مشخص در دسترس ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مرتبط با مؤدي طرف اول (ارسال‌کننده اطلاعات) قرار گيرد.
3-2) ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مؤدي طرف اول موظفند اطلاعات ناقصي را که در اجراي بند (3-1) به صورت سيستمي دريافت مي‌کنند به صورت ويژه و به قيد فوريت مورد بررسي قرار داده و عندالاقتضاء طي مکاتبه‌اي با ارسال کننده اطلاعات، نسبت به اصلاح و يا تکميل اطلاعات دريافتي و الصاق آنها به پرونده‌هاي مالياتي ذيربط اقدام نمايند. در مواردي که اطلاعات موضوع اين بند متعلق به اشخاص فاقد پرونده مالياتي باشد، ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي طرف اول پس از ويرايش و اصلاح اطلاعات نسبت به کدگذاري،الصاق و ارسال آن براي اداره طرف دوم اقدام خواهند نمود.در صورتيکه پس ازپيگيري‌هاي به عمل آمده توسط ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مؤدي طرف اول، نواقص موجوددر اطلاعات ارسال شده توسط ارسال کننده اطلاعات مرتفع نگردد، کارشناسان ارشد مالياتي ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مؤدي طرف اول موظفند نسبت به استخراج و برداشت اطلاعات مذکور اقدام و با تاييد رئيس گروه مالياتي ذيربط اين اطلاعات از طريق سامانه‌هاي اطلاعاتي و فرآيندي در اختيار اداره امور مالياتي مؤدي طرف اول قرار گيرد. کليه فرآيندهاي موضوع اين بند(اعم از سيستمي يا دستي) مي‌بايستي حداکثر دو ماه قبل ازپايان مهلت رسيدگي انجام پذيرد. مرکز فناوري اطلاعات وارتباطات سازمان موظف است کليه نيازمنديهاي سيستمي اين فرآيند را در سامانه‌هاي فرآيندي و اطلاعاتي سازمان فراهم نمايد. بديهي است تا تکميل قابليت‌هاي سيستمي مورد نياز توسط مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان، اين فرآيند مي‌بايستي به صورت دستي صورت پذيرد. ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مسئوليت انجام اين فرآيند را برعهده خواهند داشت.
3-3) در صورتي که اطلاعات موجود در سامانه¬هاي اطلاعاتي سازمان مي‌بايستي بنا به دلايلي از جمله درخواست مودي طرف اول، رسيدگي در اجراي ماده 238 قانون مالياتهاي مستقيم و آراء صادره هريک از مراجع حل اختلاف مالياتي موضوع مواد 244، 257،247 و تبصره يک ماده 216 قانون مالياتهاي مستقيم ويرايش يا حذف گردند و اين اقدام خارج از اختيار ويرايش اعطاء شده به مؤديان در اجراي دستوالعمل شماره 2912/225/د مورخ 22/10/1393 مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان باشد، ادارات اطلاعات و خدماتمالياتي ذيربط حسب مورد، موظفند از طريق کارشناس ارشد مالياتي و با تأييد رئيس گروهمالياتي مربوط نسبت به ويرايش يا حذف اطلاعات در چارچوب اين دستورالعمل اقدام نمايند. مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان موظف است کليه نيازمنديهاي سيستمي اين فرآيند را در سامانه‌هاي اطلاعاتي سازمان فراهم نمايد.
3-4) در صورتي که اجراي بند(3-3) بنا به درخواست مودي طرف اول باشد، ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي مي‌بايد حسب مورد نسبت به اخذ تاييديه از واحد مالياتي مرتبط با مودي مذکور و يا تهيه گزارش در خصوص علت انجام تغييرات، توسط کارشناس ارشد مالياتي و تاييد رئيس گروه مالياتي ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي اقدام نمايند. بديهي است مواردي که مشمول مرور زمان ماده 157 قانون مالياتهاي مستقيم شده باشند، در صورتي که درخواست تغيير توسط ارسال‌کننده اطلاعات منجر به تغيير طرف معامله شود صرفاً در اجراي تبصره ماده 157 قانون مالياتهاي مستقيم و باصدور رأي هيأت حل اختلاف مالياتي امکان‌پذير مي‌باشد.
4) وظايف ادارات امور مالياتي: ادارات امور مالياتي موظفند پس از دريافت اطلاعات موضوع بند 3-2 مرتبط با مؤديان مالياتي خود، در راستاي مقررات موضوع ماده 169 مکرر و دستورالعمل رسيدگي مرتبط با اين ماده، بررسي و پيگيري‌هاي لازم را در چارچوب مقررات ماده 169 مکرر و بخشنامه شماره 90/94/200 مورخ 10/09/1394 به عم آورند.
5) نظارت بر بهره‌برداري از اطلاعات مالياتي: ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي موظفند نسبت به پيگيري و نظارت بر فرايند بهره‌برداري از اطلاعات مالياتي در رسيدگي‌هاي مالياتي در محدوده اداره کل خود اقدام نمايند. اين نظارت مي‌تواند حسب موردبه صورت سيستمي، مکاتبه‌اي و بازديد انجام پذيرد. گزارش و مستندات اقدامات انجام شده مي‌بايد ضبط و نگهداري شده و در صورت درخواست مراجع ذيربط، به آنها ارائه گردد. مرکز فناوري اطلاعات و ارتباطات سازمان موظف است تمهيدات لازم جهت نظارت بر بهره‌برداري از اطلاعات موجود درسامانه‌هاي اطلاعاتي را به نحوي برقرار نمايد که مجموع اطلاعات الصاق شده به هر پرونده به تفکيک اطلاعات فروش، خريد، واردات و صادرات در سامانه‌هاي فرآيندي اشخاص حقيقي و حقوقي و ITS به همراه اطلاعات مذکورکه در اظهارنامه تسليمي مؤدي درج شده است و همچنين قرينه يا قرينه‌هاي انتخابي براي تعيين درآمد مشمول ماليات در جدولي مجزا انعکاس يابد.
6) ساير اقدامات:ادارات کل امور مالياتي مي‌توانند حسب مورد، با توجه به گستردگي و فاصله بين واحدهاي مالياتي، نسبت به تفويض برخي از اختيارات ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي به ديگر ادارات امور مالياتي اقدام نمايند.ادارات اطلاعات و خدمات مالياتي همواره ناظر برکليه اقدامات به عمل آمده از سوي نمايندگان مذکور خواهند بود. مسئوليت حسن اجراي اين دستورالعمل بر عهده مديران کل امور مالياتي خواهد بود.