1

آیین نامه اجرایی تبصره (۴) قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی مصوب ۱۳۷۹/۶/۱۳ و اصلاحیه‌های ۱۳۸۷/۱/۱۰ و ۱۳۸۹/۹/۲۷ و ۱۳۹۲/۷/۱۷ هیات وزیران

‌ماده 1:
به منظور اعمال نظارت مالی بر واحدهای تولیدی ، بازرگانی و خدماتی و همچنین حصول اطمینان از قابل اعتماد بودن صورتهای مالی واحدهای مزبور در جهت حفظ منافع عمومی ، صاحبان سرمایه و دیگر اشخاص ذینفع ، اشخاص حقیقی و حقوقی به ترتیبی که در این آیین نامه معین می‌شود از خدمات تخصصی و حرفه‌‍‌ای حسابداران رسمی شاغل و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران استفاده خواهند نمود .
ماده 2:
اشخاص حقوقی ذیل مکلفند حسب مورد «حسابرس و بازرس قانونی» یا «حسابرس» خود را از میان موسسات حسابرسی که عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می‌باشند ، انتخاب نمایند:
الف- شرکت‌های پذیرفته شده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار و شرکت‌های تابعه و وابسته به آنها .
ب- شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های تابعه و وابسته به آنها .
ج- شرکت‌های موضوع بندهای الف و ب (7) قانون اساسنامه سازمان حسابرسی با رعایت ترتیبات مقرر در تبصره یک ماده (132) قانون محاسبات عمومی .

هـ- شعب و دفاتر نمایندگی شرکت‌های خارجی ـ مصوب 1376 ـ در ایران ثبت شده‌ .
و- موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و شرکت‌ها ، سازمان‌ها و موسسات تابعه و وابسته به آنها .
ز- سایر اشخاص حقوقی و حقیقی زیر که با در نظر گرفتن عواملی از قبیل درجه اهمیت ، حساسیت و حجم فعالیت آنها (میزان فروش محصولات یا خدمات ، جمع دارایی‌ها ، تعداد پرسنل و میزان سرمایه) و همچنین میزان ظرفیت کاری موسسات حسابرسی و حسابداران رسمی ، مشخصات یا فهرست آنها توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تا پایان دی ماه هر سال اعلام می‌گردد .
1) شرکت‌های سهامی خاص و سایر شرکت‌ها و همچنین موسسات انتفاعی و غیر تجاری .
2) شرکت‌ها و موسسات تعاونی واتحادیه‌های آنها .
3) اشخاص حقیقی که طبق مقررات قانونی مربوط ، مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند .
تبصره 1:
اشخاص موضوع این ماده می‌توانند از خدمات سازمان حسابرسی که تنها موسسه حسابرسی دولتی می‌باشد ، به عنوان «حسابرس و بازرس قانونی» یا «حسابرس» خود حسب مورد استفاده نمایند .
تبصره 2:
ضوابط تشخیص شرکت‌های تابعه و وابسته ، با توجه به اصول و ضوابط حسابداری موضوع بند ز ماده (7) اساسنامه سازمان حسابرسی تعیین می‌گردد .
تبصره 3:
با تعیین و اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌توان برای «حسابرسی و بازرسی قانونی» یا «حسابرسی» اشخاص موضوع بند ز این ماده ، از خدمات حسابداران رسمی نیز استفاده کرد .
ماده 3:
صورت‌های مالی اشخاص موضوع ماده (2) که حسب مورد فاقد گزارش «حسابرسی و بازرسی قانونی» یا «گزارش حسابرسی» موضوع این آیین‌نامه باشد در هیچ یک از وزارتخانه‌ها ، موسسات دولتی ، شرکت‌های دولتی ، بانک‌ها و بیمه‌ها ، موسسات اعتباری غیر بانکی ، سازمان بورس اوراق بهادار و موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی معتبر نمی‌باشد و به نفع اشخاص مزبور قابل استناد نخواهد بود .
تبصره :
استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع این ماده از تسهیلات قابل ارایه توسط وزارتخانه‌ها ، موسسات ، سازمان‌ها ، دستگاه‌ها و شرکت‌های مذکور در این ماده که وفق مقررات و ضوابط اعلام شده مستلزم ارایه صورت‌های مالی می‌باشد ، حسب مورد منوط به ارایه گزارش حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی موضوع این آیین‌نامه می‌باشد .
ماده 4:
حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی مکلفند در گزارش «حسابرسی و بازرسی قانونی» یا «گزارش حسابرسی» که با رعایت قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 و طبق اصول و ضوابط حسابرسی تهیه می‌شود ، نسبت به حساب‌ها و صورت‌های مالی رسیدگی شده درباره موارد زیر صریحاً اظهار نظر نمایند:
الف) رعایت قوانین و مقررات تجاری ، مالیاتی و سایر قوانین و مقررات مرتبط با فعالیت شخص مورد رسیدگی .
ب) رعایت اصول و ضوابط حسابداری در تهیه و ارایه صورت‌های مالی و یادداشت‌های همراه صورت‌های مزبور .
ج) نحوه ارایه وضعیت مالی و نتایج عملات شخص مورد رسیدگی در صورت‌های مالی .
تبصره 1:
هر گاه حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی در جریان رسیدگی ، به هر گونه تخلف از مقررات موضوع این ماده از ناحیه هیات مدیره و مدیر عامل برخورد نمایند ، مکلفند موارد را در گزارش خود منعکس کنند .
تبصره 2:
مقصود از اصول و ضوابط حسابرسی ، اصول متعارف در حرفه حسابرسی و استانداردهای موضوع بند ز ماده (7) اساسنامه سازمان حسابرسی و آیین رفتار حرفه‌ای موضوع بند (3) ماده (6) اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران می‌باشد .
تبصره 3:
مقصود از اصول و ضوابط حسابداری ، اصول متداول در حسابداری و استانداردهای موضوع بند ز ماده (7) اساسنامه سازمان حسابرسی می‎باشد .
ماده 5:
حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی که عهده‌دار انجام وظایف حسابرسی و بازرسی قانونی و یا حسابرسی اشخاص مشمول ماده (2) این آیین‌نامه می‌باشد ، در صورت درخواست اشخاص مزبور در اجرای ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم و در صورت قبول درخواست مؤدی طبق ماده 27 قانون مالیات بر ارزش افزوده مکلفند علاوه بر گزارش موضوع ماده (4) فوق ، گزارش حسابرسی مالیاتی جداگانه طبق نمونه‌ای که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و در دسترس قرار می‌گیرد ، تنظیم و جهت تسلیم به اداره امور مالیاتی مربوط در اختیار مودی قرار دهند . گزارش مذکور باید شامل موارد زیر باشد:
الف) اظهار نظر نسبت به کفایت دفاتر و اسناد و مدارک حسابداری برای امر حسابرسی طبق مفاد قانون مالیاتهای مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده و مقررات مربوط با رعایت اصول و ضوابط و استانداردهای حسابداری .
ب) تعیین درآمد مشمول مالیات، مأخذ مشمول مالیات بر ارزش افزوده و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی حسب مورد بر اساس قوانین مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده و مقررات مربوط.
ج) اظهار نظر نسبت به مالیاتهای تکلیفی که مودی به موجب قانون مالیاتهای مستقیم مکلف به کسر و پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی کشور بوده است .
د) سایر مواردی که در نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی مورد نظر سازمان امور مالیاتی کشور تعیین خواهد شد .
تبصره 1:
گزارش حسابرسی مالیاتی در مورد مالیات بر ارزش افزوده نیز با توجه به بند (هـ) ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی ـ مصوب 1372 و تبصره (4) آن به ترتیبی خواهد بود که در نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی تنظیمی سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌گردد .
تبصره 2:
هر گاه حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی در اجرای بند «الف» این ماده به موارد ایرادی برخورد نمایند که به نظر آنها به اعتبار دفاتر خللی وارد ننماید و تعیین درآمد واقعی مشمول مالیات و مأخذ مشمول مالیات بر ارزش افزوده و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی امکان‌پذیر باشد ، ضمن درج موارد ایراد در گزارش خود ، درآمد مشمول مالیات و مأخذ مشمول مالیات بر ارزش افزوده و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی را تعیین خواهد کرد . در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک مزبور برای محاسبه درآمد مشمول مالیات و تعیین مأخذ مشمول مالیات بر ارزش افزوده و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شود یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آیین‌نامه مربوط مورد قبول واقع نشود ، حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی باید پس از ارایه گزارش حسابرسی مالیاتی حاوی اظهار نظر نسبت به کفایت اسناد و مدارک و دفاتر برای امر حسابرسی مالیاتی ، موضوع را به طور کتبی با ذکر دلایل به اداره امور مالیاتی ذیربط اعلام نماید ، در این صورت اداره امور مالیاتی مکلف است مطابق مقررات موضوعه نسبت به رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات و مأخذ مشمول مالیات بر ارزش افزوده و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی اقدام نماید .
تبصره 3:
چنانچه قبل یا بعد از صدور برگ تشخیص مالیات ، اطلاعات و مدارکی در مورد فعالیت‌های مالی به دست آید که در نتیجه نیاز به بررسی دفاتر و اسناد و مدارک مودی ذیربط و توضیحات تکمیلی حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی باشد ، رییس اداره امور مالیاتی موضوع را با ذکر مصداق به طور کتبی از حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی استعلام خواهد نمود که به ترتیب زیر عمل خواهد شد:
الف) حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی مکلفند ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، دفاتر و اسناد و مدارک مربوط را بررسی و در صورتی که فعالیت مزبور در دفاتر ثبت نشده باشد ، موضوع عدم ثبت فعالیت مالی را به طور کتبی به اطلاع رییس اداره امور مالیاتی برسانند ، در این صورت اداره امور مالیاتی بر اساس پاسخ واصل شده ، مطابق قانون و مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود .
ب) در صورتی که فعالیت مالی مزبور در دفاتر ثبت شده باشد ، حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی مکلفند ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، ثبت فعالیت‌های مورد استعلام در دفاتر مؤدی را ضمن توضیحات تکمیلی با ذکر شماره سند حسابداری همراه با تصویر اسناد حسابداری و مدارک ضمیمه به آن ، به طور کتبی به اطلاع رییس اداره امور مالیاتی برساند .
ج) در صورتی که پاسخ حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی با توجه به قسمت اخیر تبصره (1) ماده (272) قانون مالیاتهای مستقیم و اسناد و مدارک ارسالی و توضیحات تکمیلی داده شده ، به نظر رییس اداره امور مالیاتی با قانون و مقررات مربوط تطبیق ننماید ، اداره امور مالیاتی موضوع را با شرح استدلال عدم پذیرش به هیئت سه نفری موضوع بند«ب» تبصره (1) ماده (6) این آیین نامه ارجاع خواهد نمود .
د) در صورتی که حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام نسبت به ارایه پاسخ لازم به رییس اداره امور مالیاتی مربوط اقدام نکنند ، اداره امور مالیاتی با استعلام و یا مراجعه به مؤدی طبق قانون و مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود .
تبصره 4:
اشخاصی که انجام حسابرسی مالیاتی را به حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی ارجاع می‌نمایند ، مکلفند یک نسخه از قرارداد با حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان را همراه با اظهارنامه مالیاتی به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند .
تبصره 5:
در مواردی که پرونده مالیاتی مؤدیان مذکور در جلسه هیئت سه نفری موضوع بند (3) ماده (97) قانون مالیاتهای مستقیم مطرح باشد ، یکی از اعضای هیات مزبور توسط رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور از بین حسابداران رسمی انتخاب می‌شود . چنانچه در بعضی از نقاط کشور ، انتخاب حسابدار رسمی امکانپذیر نباشد ، سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند از سایر حسابرسان بند (3) ماده (97) قانون مالیاتهای مستقیم در جلسات مزبور استفاده نماید ( تصویب نامه 1389/12/11 هیات وزیران).
ماده 6:
اداره امور مالیاتی گزارش حسابرسی مالیاتی را بدون رسیدگی قبول و مطابق مقررات برگ تشخیص مالیات و یا برگ مطالبه صادر می نماید.
تبصره 1:
چنانچه قبل از صدور برگ تشخیص مالیات یااوراق مطالبه مالیات یا برگ استرداد مالیات اضافه پرداختی نسبت به ارایه گزارش حسابرسی مالیاتی در خصوص بندهای «ب» هزینه (هزینه‌های قابل قبول ، استهلاکات) و خرید و عرضه کالا و خدمات و «ج» (از جمله مالیات بر ارزش افزوده ، مالیات های مالیات های تکلیفی و حقوق) ماده (5) این آیین‌نامه و معافیت‌های مالیاتی نیاز به توضیحات تکمیلی حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی باشد ، رییس اداره امور مالیاتی موضوع را با ذکر مصداق به طور کتبی از حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی استعلام خواهد نمود که به ترتیب زیر عمل خواهد شد:
الف) حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی مکلفند ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، توضیحات تکمیلی را به رییس اداره امور مالیاتی ارایه نمایند ، در غیر این صورت و یا اعلام عدم دسترسی به دفاتر و اسناد و مدارک مؤدی از سوی حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی ، اداره امور مالیاتی مطابق مقررات موضوعه جهت رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات و مالیاتهای تکلیفی و تعیین مأخذ مشمول مالیات بر ارزش افزوده و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی مؤدی اقدام خواهد نمود .
ب) در صورتیکه پاسخ حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی از لحاظ انطباق با قوانین و مقررات مالیاتی حسب نظر رییس اداره امور مالیاتی کافی به مقصود نباشد ، موضوع به هیئتی متشکل از نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور و دبیر شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران (نماینده سازمان حسابرسی در مورد گزارش‌های حسابرسی مالیاتی آن سازمان) و یک نفر از حسابداران رسمی به انتخاب رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع می‌گردد . هیئت با حضور اکثریت اعضا (تصویب نامه 1389/12/11 هیات وزیران) رسمیت یافته و رای اکثریت اعضای هیئت مذکور ، مورد قبول سازمان امور مالیاتی کشور و جامعه حسابداران رسمی و سازمان حسابرسی بوده و مبنای حل و فصل پرونده ذیربط قرار خواهد گرفت . بررسی‌های هیات یاد شده حسب مورد شامل مذاکره با حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی گزارش دهنده ، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک حسابرسی مالیاتی در رابطه با موضوع یا موضوعات مورد استعلام اداره امور مالیاتی و درخواست انجام رسیدگی‌های تکمیلی توسط حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی و اعلام نتیجه به هیئت خواهد بود .
تبصره 2:
نحوه اداره و تشکیل جلسات هیئت موضوع بند “ب” تبصره (1) این ماده به موجب دستورالعملی خواهد بود که توسط هیئت مزبور تهیه و به تصویب رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور می‌رسد .
تبصره 3:
رؤسای ادارات امور مالیاتی و حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی باید تمهیداتی به کاربرند تا استعلام و ارسال پاسخ در مهلت‌های تعیین شده انجام شود . مکاتبات بین اداره امور مالیاتی و حسابدار رسمی و بالعکس باید با ابلاغ کتبی و از طریق پست سفارشی صورت پذیرد .
تبصره 4:
چنانچه هیئت موضوع بند «ب» تبصره (1) این ماده با اکثریت آراء حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی را به لحاظ عدم رعایت دستورالعمل حسابرسی مالیاتی و سایر مقررات مالیاتی در تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی مقصر تشخیص دهد ، سازمان امور مالیاتی کشور نظر هیئت را جهت طرح در هیئت‌های انتظامی جامعه حسابداران رسمی یا کمیته انضباطی سازمان حسابرسی ارسال خواهد نمود . جامعه حسابداران رسمی ایران و سازمان حسابرسی مکلفند یک نسخه از رأی هیئت‌های انتظامی یا کمیته انضباطی را جهت اطلاع به سازمان امور مالیاتی کشور گزارش مربوط را به وزیر امور اقتصادی و دارایی ارائه و ارسال نمایند .
ماده 7:
سایر اشخاص حقوقی و حقیقی که مشمول مفاد ماده (2) این آیین‌نامه نمی‌گردند ، می‌توانند حسابرسی صورت‌های مالی و تنظیم گزارش مالیاتی خود را به حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی ارجاع و گزارش مزبور را ، به ضمیمه اظهارنامه مالیاتی و صورت‌های مالی ، و یا ظرف مهلت مقرر در ماده (6) این آیین‌نامه به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند. در این صورت ، مشمول مفاد مواد 5 و 6 ذیل آن خواهند بود .
ماده 8:
اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند با کسب نظر موافق سازمان تامین اجتماعی ، حسابرسی دفاتر قانونی و تنظیم گزارش تعیین مبالغ مشمول کسر حق بیمه خود را به حسابداران رسمی یا موسسات حسابرسی موضوع این آیین‌نامه ارجاع و حسابداران و موسسات مذکور با رعایت تکالیف کارفرمایان بر مبنای قوانین ، مقررات و دستورالعمل‌های سازمان تامین اجتماعی ، گزارش حسابرس لازم را تهیه کنند ، که در این صورت گزارش مزبور مبنای محاسبه حق بیمه قرار خواهد گرفت .
تبصره:
حکم این ماده مانع مطالبه حق بیمه ناشی از اشتباه در محاسبات و موارد ذکر نشده در گزارش حسابرسی مذکور در فوق طبق مقررات تامین اجتماعی و سایر مقررات ، حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاریخ تسلیم گزارش نخواهد بود .
ماده 9:
اشخاص حقوقی و حقیقی می‌توانند با کسب نظر موافق دستگاه‌های دولتی دریافت کننده مالیاتهای غیر مستقیم ، ما به‌التفاوت‌های قیمت کالا و خدمات ، حقوق و عوارض شهرداری‌ها ، آموزش و پرورش ، تربیت بدنی و سایر موارد ، از خدمات حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی برای تهیه گزارش‌های حسابرسی ویژه در خصوص موارد یاد شده استفاده نمایند . در این صورت دستگاه‌های دولتی مذکور موظفند گزارش‌های حسابرسی ویژه مزبور را مبنای محاسبه و دریافت مطالبات خود قرار دهند .
تبصره:
دستگاه‌های دولتی موضوع این ماده راساً نیز می‌توانند حسابرسی ویژه و تهیه گزارش مربوط در خصوص اشخاص حقوقی و حقیقی را به حسابداران رسمی یا موسسات حسابرسی واگذار نمایند . در این صورت پرداخت حق‌الزحمه طبق مقررات مربوط به عهده دستگاه دولتی ذیربط خواهد بود .
ماده 10:
کلیه اشخاص موضوع این آیین‌نامه که مجازند طبق مقررات ارزی کشور تمام یا قسمتی از درآمد ، اصل سرمایه ، سود سرمایه‌گذاری ، حق‌الامتیاز ، اقساط و سود تسهیلات دریافتی و موارد مشابه را به ارز و از طریق شبکه بانکی به خارج از کشور منتقل نمایند مکلفند حسب مورد گزارش ویژه سازمان حسابرسی یا موسسه حسابرسی و یا حسابدار رسمی در خصوص اظهار نظر نسبت به انطباق میزان ارز مورد تقاضا با مستندات و مقررات مربوط را به درخواست خود منضم نمایند .
تبصره 1:
حکم این ماده شامل خرید کالا و خدمات و اخذ تسهیلات از خارج از کشور که عملیات آن از طریق اعتبارات اسنادی ، ثبت سفارش و امثال آنها صورت می‌گیرد و مشمول اعمال نظارت مراجع ذیربط دیگر می‌باشد ، نخواهد بود .
تبصره 2:
هیات مذکور در ماده (2) قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی مصوب سال 1334 می‌تواند حسب مورد از خدمات سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی استفاده نماید .
ماده 11:
کلیه گزارش‌های حسابداران رسمی باید حسب مورد به وسیله حسابدار رسمی با درج نام و نام خانوادگی و شماره عضویت و امضای یکی از شرکای موسسه با ذکر نام و نام خانوادگی و شماره عضویت وی و مهر موسسه برسد .
ماده 12:
اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند علاوه بر موارد فوق‌الذکر از سایر خدمات مجاز حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی موضوع ماده (1) «اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران» نیز استفاده نمایند .
ماده 13:
تا تاریخ تصویب آیین‌ اخلاق و رفتار حرفه‌ای حسابداران موضوع بند 3 ماده (6) اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران ، گزارش حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی که در سرمایه و منافع واحد مورد رسیدگی شریک و سهیم بوده ، یا با واحد مزبور معاملات بازرگانی و انتفاعی داشته و به آن واحد خدمات حسابداری و مالی ارایه نموده و یا از طرف آن واحد وکالت حضور در جلسات هیات مدیره داشته باشد ، معتبر نبوده و به نفع واحد مزبور قابل استناد نخواهد بود .
تبصره:
در صورتی که حسابدار رسمی و یا موسسه حسابرسی ، عهده‌دار ارایه خدمات مشاوره‌ای و طراحی سیستم‌های مالی به صاحبکار شده باشد ، باید ضمن اعلام مراتب به دبیرکل جامعه (قبل از شروع به عملیات حسابرسی) و رعایت دقیق اصول و ضوابط حرفه‌ای به گونه‌ای عمل کند که به صلاحیت حرفه‌ای و استقلال و خدشه وارد نشود .
ماده 14:
در مواردی که مراجع قضایی و یا داوری اعم از داخلی و یا خارجی درخواست استفاده از خدمات حسابداران رسمی و یا موسسات حسابرسی را داشته باشند ، جامعه حسابداران رسمی ایران نسبت به ارسال فهرست حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی اقدام خواهد نمود . شخص منتخب مکلف است مراتب را به اطلاع جامعه حسابداران رسمی ایران برساند .