شماره دادنامه: 295
تاریخ: 09 / 08 / 1378
کلاسه پرونده: 77 / 199
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: شرکت شباویز (سهامی خاص)

موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتی از بخشنامه شماره 46646 / 3635 / 5 / 30 مورخ 10 / 9 / 1372 و 22052 / 4562- 4 / 30 مورخ 7 / 5 / 1377 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته اند به موجب مصوبه 21 / 1 / 1376 مجلس شورای اسلامی تبصره 6 ماده 25 قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1371 ناشران را نیز در شمار فعالان بهره بر گیرنده از امتیاز بخشودگی مالیاتی پنج ساله قرار داده است. متن تبصره با صراحت اعلام می دارد” مراکز فرهنگی … که دارای پروانه فعالیت و با تأسیس از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشند از تاریخ شروع فعالیت برای مدت پنج سال از پرداخت مالیات معاف می باشند…”پروانه فعالیت برای ناشران همان پروانه نشر است که اعطای آن بوسیله وزارتخانه از سال 1370 آغاز گردیده و تقریباً تمامی ناشران فعال و پر سابقه پروانه نشری با تاریخ 1370 دارند. وزارت امور اقتصادی و دارایی در بخشنامه هایی که پروانه فعالیت آنها دارای تاریخی بیش از 1 / 1 / 1371 است از شمول معافیت خارج اعلام کرد و اکنون نیر این بخشنامه را برای ناشران اعمال می کند از آنجا که متن قانون چنین محدودیتی قایل نشده است تفسیر درست تر و منصفانه تر آن خواهد بود که بنا برنص صریح قانون همه ناشران از تاریخ صدور پروانه نشر خود را بخشودگی پنج ساله برخوردار شوند.بنا به اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی این قانون عطف بماسبق نمی گردد حتی اگر این ادعای وزارتخانه نیز پذیرفته شود باید معافیتی برای ماههای پیش از آغاز سال 1371 منظور نگردد و به تعداد ماههای بین تاریخ صدور پروانه نشر و آغاز سال 1371 از پنج سال معافیت آنها کسر شود.تلاش ناشران برای بی اثر کردن بخشنامه مذکور به نتیجه نرسیده است و ناشران فعال و پرسابقه همچنان با خطر اخذ مالیاتهای نجومی محاسبه شد بر مبنای درآمدهای فرضی روبرو هستند. از هیأت عمومی درخواست ابطال بخشنامه مورد بحث و الزام وزارتخانه به اعمال بخشودگی را دارد. شاکی همچنین در لایحه تکمیلی مورخ 22 / 7 / 1377 اعلام داشته اند، در تکمیل پرونده 77 / 199 به پیوست تصویر بخشنامه شماره 22052 / 4562- 4 / 30 مورخ 7 / 5 / 1377 معاون درآمدهای مالیاتی در تصریح بخشنامه موضوع دادخواست تقدیم می شود.به سبب ابهامی که در جمله پایانی بند (1) بخشنامه شرح ” مؤسسات انتشاراتی و مطبوعاتی اعم از مراکز نشر کتاب مجله و روزنامه از تاریخ 7 / 2 / 1371 به بعد دارای مجوز نشر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشند” وجود دارد ممیزان مالیاتی همچنان ازاعمال بخشودگی برای ناشرانی که پروانه نشر آنها پیش از سال 1371 صادر شده است خودداری می ورزند.تقاضای ابطال جمله مندرج در بند (1) بخشنامه های فوق الذکر علاوه بر بخشنامه تقاضا شده درخواست تقدیمی به شعب مغایرت با قانون دارد.
دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی ودارایی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 8920- 91 مورخ 11 / 8 / 1378 و 7192- 91 مورخ 5 / 7 / 1378 اعلام داشته اند،

الف- آنچه در ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم علی الخصوص تبصره 6 آن و ماده 60 قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 7 / 2 / 1371 تصریح گردیده شرط مشمول معافیت مقرر شروع فعالیت و مؤسسات و مراکز مصرحه از تاریخ 1 / 1 / 1377 تعیین گردیده است.

ب- طبق قواعد مسلم حقوقی هنگامیکه قانون نسبت به منطق و موضوع خود صراحت کامل دارد تفسیر آن به نفع و یا ضرر از جانب شخص حقوقی و یا حقیقی غیر صالح خارج از منطق قانون بوده غیر مسموع و فاقد پایگاه قانون ی می باشد که برابر اصل 73 قانون اساسی و ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم مرجع تفسیر قانون عادی مجلس شورای اسلامی و در مقام اجرایی با توجه به شکایت شاکی شورای عالی مالیاتی می باشد بر خلاف تفسیرشاکی قانون گذار در ماده 132 قانون اخیر الذکر، صراحت ملاک اعتبار جهت شمول معافیت را تاریخ شروع فعالیت قید نموده نه تاریخ صدور پروانه نشرج- با توجه به مطالب بند الف و ب موضوع خواسته شاکی در واقع تسری مفاد قانون به قبل از تاریخ تصویب و اجرای آنها می باشد که برابر قاعده حقوقی ((عدم عطف بماسبق شدن قوانین)) محکوم به رد و فاقد پایگاه قانون ی می باشد.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجه الاسلام و المسلمین دری نجف آبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدید نظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می نماید.

رأی هیأت عمومی

سیاق عبارات تبصره 6 ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مورخ 7 / 2 / 1371 مبنی بر معافیت مراکز فرهنگی از پرداخت مالیات از تاریخ شروع فعالیت بر اساس پروانه فعالیت یا تأسیس به مدت پنج سال که به موجب مقررات اصلاحی قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1376 به مراکز نشر کتاب، مجله و روزنامه نیز تسری داده شده است. دلالتی بر شمول معافیت مالیاتی به شرط شروع فعالیت مراکز فرهنگی مذکور ازتاریخ 1 / 1 / 71 به بعد ندارد.
بنابراین بخشنامه شماره 46646 / 3635 / 5 / 30 مورخ 10 / 9 / 1372 و همچنین بند یک بخشنامه شماره 22052 / 4562- 4 / 30 مورخ 7 / 5 / 1377 وزارت امور اقتصادی و دارایی که معافیت قانون ی مزبور را مشروط بر شروع فعالیت مراکز فرهنگی مندرج در قانون ازتاریخ 1 / 1 / 1371 و 7 / 2 / 1371 به بعد کرده است مخالف عموم و اطلاق حکم قانون گذار به شرح تبصره فوق الذکر تشخیص داده می شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می گردد.

قربانعلی دری نجف آبادی
رییس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری