بموجب قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 66 و اصلاحیه بعدی آن وظایف و مسئولیتهای عدیده ای به عهده ممیزین کل مالیاتی گذارده شده و متناسباً نیزاختیارات قانون ی لازم تفویض گردیده است،مهمترین وظیفه اختصاصی ممیزین کل رسیدگی مجدد به پرونده های مالیاتی مودیان معترض و رفع اختلاف ایشان با سایرماموران تشخیص (ممیزیاسرممیزمالیاتی) و قطعیت مالیاتهاو مختومه کردن پرونده ها دراسرع وقت ویا اظهارنظر قانون ی و مستدل وموجه و تشریح علل عدم امکان رفع اختلاف درظهراوراق تشخیص مالیات مودیان دراجرا ماده 238 قانون میباشد. مسلماً موفقیت درانجام چنین وظیفه مهمی مستلزم تسلط کافی به مقررات مالیاتی و سایرقوانین موضوعه وآیین نامه ها و دستورالعملهای صادره واطلاع ازشرایط و اوضاع و احوال اقتصادی و نوع ونحوه فعالیت مودیان ذیربط درسنوات مورد رسیدگی مالیاتی و شناخت کافی از توانائیها ودرجه صحت تشخیص ماموران تحت نظارت و دارا بودن قدرت بیان و نگارش و استدلال منطقی و قانون ی و موجه و حسن برخورد باارباب رجوع میباشد.ازطرفی اصل براین است ممیزین کل مالیاتی که در حال حاضر مشغول انجام وظیفه هستند واجد شرایط و صفات مذکوره فوق باشند.معهذاملاحظه میشودبرخی ازممیزین کل مالیاتی علیرغم وظایف ومسئولیتهای یاد شده و اختیارات قانون ی و وسیعی که درمورد رفع اختلافات مالیاتی دارند وباآن که اکثرقریب به اتفاق مودیان معترض مایل به رفع اختلاف ازطریق ممیز کل هستند آنطور که باید وشاید این وظیفه اساسی و مهم راایفاء نمیکنند و بجای توحه به اعتراضات و دلایل موجه مودیان معترض و حل وفصل پرونده ها اظهارمقیدومحدود بودن اختیارات خود به میزان تعدیل معین ،موجب سوق پرونده مودیان به هیئتهای حل اختلاف مالیاتی میشوند نتیجه چنین روشی افزایش بی رویه و غیر متعارف پرونده های ارجاعی به هیئتهای حل اختلاف مالیاتی تاخیر در قطعیت و وصول به موقع مالیاتها است،حال آنکه تجربیات گذشته حاکی ازآن است که بسیاری از اختلافات مالیاتی براساس تسلط و احساس وظیفه و قانون دانی ممیزین کل در این مرحله قابل حل وفصل میباشد لذا بمنظور تصحیح و تسریع جریان امور موکدا”مقرر میشود:

1- ممیزین کل مالیاتی درمراحل قبل از صدوربرگ تشخیص ماموران تحت نظارت خود را از جهت نحوه تنظیم و نگارش گزارش رسیدگی و توجه به مبانی واصول که بایددر جمع آوری دلایل و اطلاعات و تجزیه وتحلیل واستدلال ونتیجه گیری از آنها رعایت و نکاتی که برحسب نوع پرونده در گزارشها درج شود آموزش داده و راهنمائی نمایند تا اوراق تشخیص مالیات با کیفیت درج در ماده 237 قانون صادر گردد. بدیهی است ماموران تشخیص ذیربط بایدبنحواحسن درآموزشهای قانون ی وراهنمائی های اصولی ممیزین کل استقبال و استفاده نمایند و درصورت عدم توجه به دلالتهای قانون ی ممیزین کل برابر مقررات با آنها رفتار خواهد شد.

2- ممیزین کل نسبت به مودیان که در اجرای ماده 238 تقاضای رسیدگی دارند ضمن حسن برخورد واستقبال از مراجعات ایشان باید با توجه به اظهارات کتبی وشفاهی آنها موارد اعتراض را مورد رسیدگی قانون ی و کامل قرار داده وبرای حصول واقعیت شخصا”اقدام ویا درصورت لزوم با رعایت مهلت مقرردرماده مذکور نسبت به صدورقرار مبادرت و اجرای آن را بسایر ماموران تشخیص ویاکارشناسان مالیاتی ابوابجمعی خود محول ویا احراز موجه بودن نسبی یاکلی موارداعتراض بنحو مذکور در ماده 238 اقدام به رفع اختلاف و قطعیت مالیات نمایند. لزوما”متذکر میشود در این خصوص هیچگونه محدودیتی ازحیث میزان تعدیل ماخذ مشمول مالیات یا حتی رفع تعرض از مودی در صورت ضرورت و استحقاق قانون ی وجود ندارد، مضافا”آنکه دادستانی انتظامی مالیاتی در مورد میزان تعدیل ماخذ مشمول مالیات یا رفع تعرض از مودی در صورتیکه براساس احراز واقعیت و متضمن استدلال موجه و قانون ی و منطبق با اوضاع و احوال خاص مودی باشد حساسیتی نخواهد داشت،بلکه از آن استقبال نیز خواهد کرد . البته هرگاه دلایل و مدارک و اسناد ابرازی و رسیدگیهای معموله منتهی به رفع اختلاف و ختم پرونده نشود،لازم است برابر قسمت اخیر ماده 238 جریان امر در ظهر برگ تشخیص بطور مستدل درج وامضاء شود و سپس پرونده امر جهت رسیدگی به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع گردد تا هیئت حل اختلاف نیزازجریان پرونده و نظریه مستدل و موجه ممیز کل آگاهی یابد.

3- ادارات کل مکلفند آمار اوراق تشخیص صادره درمحدوده هرممیزکلی وتعدادی را که مالیات آنها توسط ممیز کل به قطعیت رسیده ویا قطعی نشده متضمن اظهار نظر موجه ومستدل ممیز کل هرماهه به تفکیک هرممیز کلی وبادرج مشخصات کامل به دادستانی انتظامی مالیاتی ارسال تا مورد بررسی واقع شود. بدیهی است تخصیص پاداش حسن خدمت وسایرامتیازات مادی و معنوی و ترفیعات بعدی ممیزین کل بستگی به توانائی و کارائی آنهادرنظارت برحسن اجرای قانون وارشادوآموزش ماموران تحت نظارت وتوانائی تشویق وجذب مودیان برای رفع اختلافات مالیات وهمچنین قوت وصحت استدلال آنها در مورد پرونده هائی که منتهی به رفع اختلاف نشده خواهد داشت وبه هرحال چنانچه احراز شود بعضی از ممیزین کل قادر به ایفاء وظایف قانون ی خودبنحو مطلوب و کارانیستند، الزاما”درسمتهای دیگری که متناسب با توانائی آنها باشند،بخدمت منصوب خواهند شد.

داریوش ایرانبدی
معاون درآمدهای مالیاتی