هیئت وزیران درجلسه مورخ 27/3/1368 بنابه پیشنهادشماره 348/11962-4/30 مورخ 12/11/1367 وزارت اموراقتصادی ودارائی آیین نامه اجرائی بندهای 2 ، 3 ، 4و 5 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه 1366 مجلس شورای اسلامی راکه باهمکاری وزارتخانه های کشورو فرهنگ وارشاد اسلامی تهیه گردیده است بشرح زیر تصویب نمودند: “آیین نامه اجرائی بندهای 2 ، 3 ، 4و 5 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/1366″
فصل اول-معافیت موضوع بند 2 ماده 2
ماده 1- نهادهائیکه طبق نظرهیئت وزیران جزو نهادهای انقلاب اسلامی شناخته شده یابشوند ازتاریخ تشخیص هیئت وزیران از پرداخت مالیات معافند.
تبصره: منظورازتاریخ تشخیص درماده فوق سال حصول وصف عنوان “نهادهای انقلاب اسلامی “میباشد که درهرصورت قبل ازمرحله قطعیت مالیات موثردرمقام خواهد بود.
ماده 2- مدارسی که طبق تشخیص شورای مدیریت حوزه علمیه قم ازجمله مدارس علوم اسلامی شناخته شده یابشوندازتاریخ تشخیص شورای مذکورازپرداخت مالیات معافند.
تبصره: درخصوص مدارس اسلامی استفاده از معافیت مالیاتی برای هرسال ارائه تائیدیه شورای مدیریت حوزه علمیه قم مبنی برتداوم فعالیت مدرسه درزمره مدارس علوم اسلامی حداکثرتاپایان تیرماه سال بعد به حوزه مالیاتی مربوطه الزامی است .
ماده 3- آن قسمت ازدرآمد صندوق عمران موقوفات کشورکه صرف امور عمران موقوفات و تامین هزینه سازمان حج واوقاف وامورخیریه میگردد از پرداخت مالیات معاف است مشروط براینکه هرساله گواهی لازم مبنی برصرف درآمد در امورمذکور توسط سازمان حج واوقاف وامورخیریه صادروحداکثرتاپایان تیرماه سال بعد به وزارت اموراقتصادی و دارائی تسلیم گردد.
فصل دوم- معافیت موضوع بند3 ماده 2
ماده 4-هرگاه درآمدسالانه هرموقوفه عام بیش ازپانصدهزارریال باشد متولیان موقوفه مکلفند بامعرفی اداره حج واوقاف وامورخیریه حساب جداگانه ای بنام موقوفه دریکی ازبانکهای ایرانی افتتاح و عوایدحاصله رابه آن حساب واریز وهرگونه پرداخت راازطریق آن انجام دهند.درموردموقوفاتی که برای اداره آنهاازطرف سازمان امین یاامناءمنصوب شده اند حساب مذکورباامضاء مشترک امین یاامناء واداره حج واوقاف وامورخیریه افتتاح خواهد شد.
ماده 5- متولیان یا امین یا امناء موقوفات عام موضوع بند 3 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مکلفند درآمد موقوفه را ظرف 15 روز ، بعدازوصول به حساب مذکور درماده فوق الذکر واریز نمایند.
ماده 6- برداشت ازحساب بانکی بوسیله متولی یاامین یا امناءبرای پرداخت مخارج مقرر باید متناسب با آن باشد و پس ازانجام مخارج لازم درصورتیکه مبلغی نزد متولی یاامین یاامناء مربوط باقی بماند متولی یاامین یاامناء مکلفند بارعایت ماده 5 باقیمانده رابحساب مربوط به بانک برگشت دهند.
تبصره: باتوجه به وضع موقوفات ومیزان درآمد ومصارف آنهادرصورت صلاحدیدسازمان حج واوقاف وامورخیریه به ادارات حج واوقاف وامورخیریه میتوانند به متولی یاامین یا امناء موقوفه اجازه دهند که تامبلغ یکصدهزارریال ازحساب بانکی مربوط بعنوان تنخواه گردان برداشت و دراختیار داشته باشند.
ماده 7- ادارات حج واوقاف وامورخیریه مکلفند پس ازافتتاح حساب برای موقوفه ظرف یکماه مراتب راجهت اطلاع از وضع موقوفه به اداره اموراقتصادی و دارائی محل اعلام ورونوشت مصدق وقفنامه یا اسناد دیگرکه مثبت وقف باشد به اداره مزبورارسال دارند.
ماده 8- صورتحساب درآمدوهزینه هرسال مالی موقوفه باید متکی به اسناد و مدارک قابل قبول باشد و تا آخر خردادماه سال بعدبه اداره حج واوقاف و امورخیریه مربوط تسلیم شود. این صورتحساب باید متضمن مبالغ درآمدهای سال قبل وهزینه و مصارفی که طبق اعتبارات پیش بینی شده دربودجه مربوط بعمل آمده تعیین نوع آنهابه تفکیک و مبالغی که بحساب اندوخته منظورشده است باشد.
ماده 9-اداره حج واوقاف وامورخیریه مربوط موظف است به صورتحسابهای مذکور درماده فوق رسیدگی و (مفاصاحساب )عملکرد سال مالی موقوفه راصادرو حداکثر تاپایان سال دریافت صورتحساب یک نسخه از آنرا (مفاصاحساب ) به ضمیمه یک نسخه از صورتحساب مذکوروگواهی لازم مبنی بررعایت مقررات این آیین نامه برای استفاده موقوفه ازمعافیت مالیاتی مقرربه اداره اموراقتصادی و دارائی محل تسلیم نماید.
تبصره 1:درصورتیکه متولی یاامین یاامناء موقوفه صورتحساب مذکوردرماده 8این آیین نامه را درمهلت مقرر تسلیم نموده باشد ورسیدگی بحسابهای موقوفه و صدور مفاصا حساب به مدت بیشتری نیاز داشته باشد یاباارجاع امربه مراجع قضائی تاحصول نتیجه صدورمفاصاحساب متعذر باشدبنابرتقاضای مدلل سازمان حج و اوقاف وامورخیریه وزارت اموراقتصادی ودارائی درصورت تشخیص موجه بودن دلائل ابرازی مهلت مناسبی راجهت صدورتسلیم مفاصا حساب تعیین و اعلام خواهد نمود این مهلت بمدت مرور زمان ازنظر مطالبه مالیات اضافه میشود.
تبصره 2:درصورتیکه متولی یاامین یاامناء موقوفه ازتسلیم صورتحساب مذکوردر ماده 8 این آیین نامه درمهلت مقرر خودداری نماید اداره حج واوقاف وامور خیریه مربوطموظف است مراتب راحداکثرتاپایان مهلت مذکوردراین ماده برای تشخیص درآمدمشمول مالیات موقوفه و مطالبه مالیات متعلق به اداره امور اقتصادی ودارائی محل اعلام نماید.
ماده 10- صدور مفاصا حساب مذکور درماده فوق بااداره حج و اوقاف وامور خیریه محل مصرف عوایدموقوفات است و چنانچه محل مصرف عواید در حوزه های مختلف باشد یاسازمان حج واوقاف و امورخیریه درمحل مصرف عواید تشکیلاتی نداشته باشد تعیین اداره صالحه باسازمان مزبور خواهد بود.
ماده 11-درهرسال مالی که دراجرای بودجه موقوفه مصرف درآمد آنها به امور مذکور دربودجه کلا”یا بعضا”ممکن نباشد عدم امکان از طرف متولی یا امین موقوفه باید به اداره حج واوقاف و امور خیریه مربوط اعلام شود و درآمد هرسال که تاسه سال پس از انقضای سال مالی بمصارف مقرر نرسدپس از سه سال مذکور مشمول مالیات خواهد بود مگرآنکه قبل از انقضای سه سال مذکور سازمان حج و اوقاف وامورخیریه لزوم نگهداری بیش از سه سال رابا قید مدت لازم به وزارت اموراقتصادی و دارائی اعلام نماید.
تبصره: تاریخ انقضای سه سال یامدت تمدیدی برحسب مورد تاریخ سررسید پرداخت مالیات ومبداء مرور زمان برای مطالبه مالیات خواهد بود. فصل سوم معافیت موضوع بند 4 ماده 2 بخش اول : موسسات عام المنفعه
ماده 12- موسسات عام المنفعه درصورتی میتوانندازمعافیت مالیاتی استفاده نمایند که واجد شرایط ذیل باشند
الف- موسسه رسما”به ثبت رسیده وغیرانتفاعی بودن آن دراساسنامه تصریح شده باشد.
ب ) درآمد وعوایدآنها بموجب اساسنامه به مصارف امورمذکوردربند 3 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 برسد واین امرمورد تائید مرجع ناظربشرح ماده 13 این آیین نامه قرارگیرد.
ج ) اساسنامه موسسه حاکی از این باشد که موسسین یاصاحبان سرمایه حق برداشت و یاتخصیص هیچگونه سودی اعم از سود سهام یاسرمایه رانداشته وخود و وابستگان درجه یک آنهامبادرت به انجام معاملات باموسسه ننمایند و بعدازانحلال دارائی موسسه بااذن ولی فقیه یانماینده معظم له درسازمان حج و اوقاف و امورخیریه به یکی ازموسسات عام المنفعه دیگرو یابه تشخیص وزارت اموراقتصادی و دارائی به یکی از وزارتخانه ها یاموسسات و یانهادهای انقلاب اسلامی واگذار گردد.
د ) بردرآمد وهزینه آن بشرح مفاد این آیین نامه نظارت قانون ی بعمل آید.
ماده 13- نظارت بردرآمد و هزینه موسسات عام المنفعه موضوع بند 4 قانون ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم ولواینکه مال موقوفه باشندبترتیب زیراعمال خواهد شد.
الف- مرجع نظارت بردرآمد هزینه موسسات عام المنفعه که مصلحت اداره امور آنهامتوقف بردخالت ولی فقیه باشدبانماینده مقام رهبری یا قائم مقام رهبری حسب مورد میباشد.
ب ) نظارت بردرآمدو هزینه ، آن دسته از موسسات که اداره امورآنها بموجب قانون یا آیین نامه های مربوط به سازمان حج واوقاف وامور خیریه محول گردیده و همچنین موسساتی که دارای مال موقوفه هستند باسازمان مذکوراست
ج ) مرجع نظارت بردرآمد وهزینه وسایرموسسات عام المنفعه وزارت امور اقتصادی و دارائی است که میتواندحسب مورد تکلیف نظارت مزبور رابه وزارتخانه ذیربط یا ادارات تابعه خود تفویض نمایند.
ماده 14- موسسات نامبرده موظفند ظرف سی روز ازتاریخ ثبت تصویر یارونوشت مصدق اساسنامه خود را به مراجع ناظر و نسخه دیگر آن رابه وزارت امور اقتصادی و دارائی نیز تسلیم و ظرف همین مدت دریکی از بانکهای محل حسابجاری افتتاح و کلیه وجوه درآمدرابارعایت مقررات ماده 4 و 5 تبصره ماده 5 این آیین نامه به آن حساب منتقل و بنحو مقرردرماده 6 عمل نمایند. درصورتیکه تعیین مرجع ناظربعهده وزارت اموراقتصادی و دارائی باشد تصویر یا رونوشت مصدق اساسنامه باید ظرف سی روز از تاریخی که وزارت مذکور مرجع ناظر رابموسسه اعلام نماید ، بمرجع ناظر تسلیم شود.
ماده 15- طرز تنظیم و تسلیم صورتجلسات درآمد وهزینه موسسه به مرجع ناظر ومهلت تسلیم آن وترتیب رسیدگی و مواعدآن و سایرتکالیف وامور مقرر درمواد 8 و9این آیین نامه درمورد موسسات عام المنفعه و موردبحث نیز لازم الرعایه است مدیریامدیران موسسات عام المنفعه مذکوردرقبال مراجع ناظر مسئول اجرا کلیه تکالیفی خواهد بود که دراین آیین نامه بعهده آن موسسات محول شده است . بخش دوم : مجامع حرفه ای
ماده 16- مجامعی که بموجب قوانین خاص تاسیس وبه پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارائی و تصویب هیئت وزیران بعنوان مجامع حرفه ای شناخته شوند مشروط براینکه توسط مراجع ذیربط بردرآمد و هزینه های آنها نظارت بعمل آید از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
ماده 17- مرجع نظارت بردرآمد وهزینه مجامع حرفه ای موضوع این آیین نامه جز درمواردیکه مصلحت امر نظارت نمایند.مقام رهبری با نماینده قائم مقام رهبری رااقتضاءدارد وزارت اموراقتصادی ودارائی است که میتوانداین تکلیف نظارت رابه وزارتخانه و یاسازمان دولتی ذیربط تفویض نماید. فصل چهارم معافیت موضوع بند 5 ماده 2
ماده 18-انجمنهاوهیاتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی مذکوردر قانون اساسی ایرانیان زرتشتی ، کلیمی ومسیحی مکلفندگواهی لازم مبنی برتصویب رسمیت خودراازوزارت کشوراخذویک نسخه ازآنرابه وزارت اموراقتصادی ودارائی و نسخه دیگر رابه اداره حج واوقاف و امورخیریه محل انجمن یاهیئت تسلیم نمایند.
ماده 19- استفاده انجمن یاهیئتهای مذکوراز معافیت مالیاتی موضوع بند 5 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم موکول به آن است که درآمد و هزینه آنها مورد تائید اداره حج و اوقاف وامورخیریه محل باشد.
ماده 20- طرز تنظیم وتسلیم صورتحساب درآمدوهزینه انجمنهاوهیئتهای مزبور به اداره حج واوقاف وامور خیریه محل و مهلت تسلیم آن وترتیب رسیدگی برای آن و صدورگواهی لازم به ترتیب مقرردرماده 8 و 9 این آیین نامه خواهد بود. فصل پنجم مقررات متفرقه
ماده 21- درهرسال مالی که شرایط وترتیبات مقرر در قانون و این آیین نامه رعایت نشودازمعافیتهای مقرردربندهای 2 و 3 و 4 و 5 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/1366 فقط برای همان سال استفاده نخواهد شد.
ماده 22-درموردموقوفات عام بطورکلی و موسسات عام المنفعه که اداره امورآنها به سازمان حج واوقاف و امور خیریه محول شده یا بشوددر صورت نبودن متولی منصوص یاامین منصوب یامدیرمسئول تکالیف مقرره در قانون مالیاتهای مستقیم واین آیین نامه در ارتباط بااشخاص مذکور بعهده ادارات حج واوقاف وامور خیریه مربوط خواهد بود.
میرحسین موسوی
نخست وزیر